The okwu na-akọwapụta sayensị mepere emepe dị ka ihe dị mkpa maka nyocha, maka ijikọ sayensị na amụma na ọha mmadụ, yana maka ịlụso ahaghị nhata n'ụwa ọgụ, ebe ọ na-adọ aka na ntị na uru ya dị n'ihe egwu dị ka ihe mgbochi na mmekorita mba ụwa na-eto. SAB gbara ndị obodo ụwa ume ka ha na-arụsi ọrụ ike ịkwalite sayensị mepere emepe maka abamuru mmadụ niile.
Kọmitii Ndụmọdụ Sayensị nke odeakwụkwọ ukwu (SAB) na netwọkụ mmekọrịta zuru ụwa ọnụ nke ụlọ ọrụ sayensị bụ ebe dị mkpa maka inye ndị ọrụ UN enweghị mmasị na ndụmọdụ dabere na mmepe sayensị na teknụzụ dị egwu.
Ebumnuche SAB iji hụ na a na-eji mmepe sayensị iji zute okwu zuru ụwa ọnụ na mgbagwoju anya taa. Ọ na-enye onye odeakwụkwọ ukwu nke UN, yana UN System n'ụzọ sara mbara, ihe akaebe dị mkpa na nghọta dị mkpa iji mee njem n'ụzọ dị irè n'ụwa nke na-agbanwe ngwa ngwa site n'ịgbasa okwu na nkwụsị nke sayensị, nkà na ụzụ, ụkpụrụ omume, ọchịchị, na nkwado.
Dịka akụkụ nke netwọkụ SAB zuru ụwa ọnụ nke ụlọ ọrụ sayensị, International Science Council (ISC) na-enye aka na ọrụ Board site n'inye nghọta sayensị, akụrụngwa, na ndụmọdụ sitere na ndị otu ISC dị iche iche zuru ụwa ọnụ.
ISC na-enye ntinye aka na SAB site na ọwa nke iwu na nke nkịtị. Ọ kesara akwụkwọ ISC isi; emekwa ka mmemme nyocha nke mbara igwe iji nyere aka chọpụta usoro na-apụta n'ọdịnihu; ndị ọkachamara na-atụnye aka na okirikiri na nkenke; nyere ndụmọdụ gbasara usoro sayensị na usoro iwu dị irè; ma kwado ọrụ na ihe ndị ka mkpa nke ndị otu ISC. Na mgbakwunye, ISC akwadola mmekorita n'etiti SAB na ndị Otu ndị enyi UN na sayensị maka ime ihe, nke ISC na-eje ozi dị ka odeakwụkwọ n'akụkụ UNESCO. Site na mbọ ndị a, ISC na-enye aka n'ịkwalite njikọ dị n'etiti sayensị na amụma n'ofe usoro UN.
Na 11-12 Septemba 2025, SAB kwadoro nlaghachi azụ ya nke abụọ, na-achịkọta ndị otu Board na netwọkụ nke ụlọ ọrụ sayensị maka ikpo okwu bara uru nke mmadụ na mkparịta ụka mepere emepe. Nlaghachi azụ ahụ kpalitere ike nke ewepụtara site na mbipụta na mpụta nke SAB Nkọwa sayensị na ihe omume ndị metụtara ya. Ọ nọchitere anya ihe dị mkpa dị mkpa n'ịkwado mmekorita dị n'etiti òtù sayensị, odeakwụkwọ ukwu UN, na usoro UN iji hụ na enwere ike ịtụgharị ihe akaebe sayensị ozugbo na mmemme amụma. Ndị ISC nọchitere anya na nlọghachi azụ site na Onye isi ala-Nhọrọ Robbert Dijkgraaf, nke ISC Senior Representative na UN System kwadoro. Morgan Seag.
Na nlọghachi azụ nke afọ a, Board nakweere akara ngosi nkwupụta na oghe sayensị. Ndị ISC nwere nsọpụrụ iduzi nkwadebe nke nkwupụta a, na-esite na nke ISC nnukwu ọrụ na sayensị mepere emepe ịkpọkọta ozi ndị bụ isi, nghọta na oku ime ihe sitere na ndị otu SAB na ụlọ ọrụ netwọkụ.
Na nkwupụta a, SAB kwusiri ike na sayensị mepere emepe na-enye abamuru dị oke mkpa na ịdị mkpa nke nyocha, ijikọ sayensị na ndị na-eme amụma na ọha mmadụ, yana ilebara ahaghị nhata n'ụwa niile - mana sayensị mepere emepe na uru ya na-eyi egwu dịka ihe mgbochi zuru ụwa ọnụ na mmekorita sayensị na-ebili n'etiti ọnọdụ geopolitical na akụ na ụba na-agbanwe ngwa ngwa.
SAB kpọkuru obodo zuru ụwa ọnụ ka ha na-agbasi mbọ ike ịkwalite sayensị mepere emepe maka abamuru mmadụ niile, na-ahapụ onye ọ bụla.
N'ime nlaghachi azụ ahụ, gụnyere mkparịta ụka ya na odeakwụkwọ ukwu UN António Guterres yana osote odeakwụkwọ ukwu Amina Mohammed na onye isi odeakwụkwọ ukwu Guy Ryder. Prof. Dijkgraaf weputara isi ihe sitere na ISC iji kwalite mmekorita di n'etiti sayensi na ime mkpebi.
Prọfesọ Dijkgraaf kwuru na ọ bụ ezie na ọ na-enye ihe akaebe dị mkpa, ọ dịkwa mkpa ka a gosipụta ya n'ụzọ kwere nghọta ma mee ihe maka ndị na-eme iwu. Ndị ISC kwusiri ike na ọ dị mkpa maka ụlọ ahịa sayensị iji mechita ọdịiche a nke ọma, yana ntinye nke na-enye ma na-achọsi ike.
Prọfesọ Dijkgraaf kwusiri ike na ọ dị mkpa ka ọ dị mkpa ka ndị ọkà mmụta sayensị na-ahụ maka nkà mmụta sayensị na-ejikọta ọnụ ọgụgụ dị iche iche nke ihe ọmụma sitere na nkà mmụta sayensị niile, gụnyere sayensị mmekọrịta ọha na eze, yana ntụgharị ntụgharị uche iji kwado mpaghara sayensị. Nke a na-eme ka a mara na a na-anụ olu dị iche iche, karịsịa site na mpaghara ndị a na-akọwapụtaghị ya, ma na-enye aka na-eme mkpebi dị irè na ngwọta dị irè karị.
Na nlaghachi azụ ahụ, ISC kpọkwara oku maka ntinye aka siri ike nke obodo ndị sayensị zuru ụwa ọnụ iji kwalite mkpebi nke ihe akaebe na-eme n'etiti ihe ịma aka gburugburu ebe obibi, teknụzụ na geopolitical ngwa ngwa.
Ihe pụtara ìhè na nlọghachị SAB bụ oriri mgbede nke ndị ọrụ na-adịgide adịgide nke Singapore na South Africa kwadoro na United Nations. Nnabata ahụ kpọkọtara ndị otu SAB, ndị isi ụlọ ọrụ sayensị zuru ụwa ọnụ, na ndị nnọchi anya steeti ndị otu. Prọfesọ Dijkgraaf kwuru na mmemme mmeghe nke ọkwa dị elu nke ihe omume ahụ, nke nyochara mmetụta nke ihe ọmụma na-ezighị ezi na mgbasa ozi sayensị na sayensị.
Site na mmekorita ya na SAB na netwọk ya, ISC na-agba mbọ ịhụ na sayensị na-ekere òkè dị mkpa n'ịkpụzi atumatu maka ọdịnihu na-agbanwe agbanwe na nke ziri ezi. Ndị ISC na-atụ anya inye nkwado na-aga n'ihu na SAB, na-enye aka na ịkwalite ọrụ nke ndị otu ISC iji kwado mkpebi ihe akaebe na-egosi na ịkwalite sayensị dịka ọdịmma ọha na eze zuru ụwa ọnụ.
Foto dị na Maarten Deckers on Unsplash
Gụkwuo maka ịkwado UN Secretary-General Scientific Advisory Board 
Gụkwuo maka mkpokọta Sayensị mepere emepe: Ichegharị nyocha nyocha na imeghari nkwa zuru ụwa ọnụ maka imeghe 
Gụkwuo maka ọnọdụ ISC na nghọta ego nyocha 
Gụkwuo maka New Steering Group ahọpụtara ka ọ duzie nzukọ ISC na nbipụta na nyocha nyocha 
