Edemede a bụ akụkụ nke usoro isiokwu a "Ụmụ nwanyị ndị ọkà mmụta sayensị gburugburu ụwa: atụmatụ maka ịha nhata nwoke na nwanyị” na-enyocha ndị ọkwọ ụgbọ ala na ihe mgbochi na nnọchite nwoke na nwanyị na ụlọ ọrụ sayensị. Ọ na-adọta n'ọmụmụ ihe pilot qualitative m mere na nyocha Kọmitii na-eguzosi ike n'ihe maka nha anya nwoke na nwanyị na sayensị (SCGES), dabere n'ajụjụ ọnụ a gbara ụmụ nwanyị ndị ọkà mmụta sayensị sitere na ngalaba dị iche iche na mpaghara mpaghara. A na-ebipụta usoro a n'otu oge na webụsaịtị ISC na SCGES.
Azụlitere mmasị Marie Françoise Ouedraogo na mgbakọ na mwepụ site na nwata, site na agbamume sitere n'aka ndị nkuzi ụlọ akwụkwọ sekọndrị na ndị nne na nna ya. Otú ọ dị, ndị ezinụlọ ya, bụ́ ndị keere òkè bụ́ isi n’otú e si zụlite ya, na-enwe nchegbu banyere mkpebi o mere ịnọgide na-amụ ihe ruo ogologo oge. Dị ka n'ọtụtụ ebe gburugburu ụwa, atụmanya ọha na eze na Burkina Faso na-akpalikarị ụmụ nwanyị n'ịgụ akwụkwọ mkpụmkpụ, alụm di na nwunye, na ịbụ nne. Ma Marie Françoise akwụsịghị. “Ahụrụ m mgbakọ na mwepụ n'anya ma chọọ ịgaru ebe m nwere ike ime,” ka o chetara.
Na mahadum, ọ hụrụ onwe ya n'etiti ndị nta nta: nanị ụmụ nwanyị anọ na klas nke 100, na n'ikpeazụ, nanị nwanyị hapụrụ na master's na doctoral ọkwa. Ọ bụ ezie na ndị prọfesọ ya kwadoro ya, ndị ọgbọ ya nwoke na-ajụkarị ikike ya, na-egosipụta ajọ mbunobi nwoke na nwanyị na agụmakwụkwọ. “Ha anabataghị na m nọ ebe a, na-eso ha amụ ihe.” N'agbanyeghị ihe ịma aka ndị a, ọ nọgidesiri ike, kpebisie ike ime nke ọma n'ọhịa ya na ọkachamara na nyocha ọrụ.
Prọfesọ Ouedraogo malitere ọrụ agụmakwụkwọ ya n’afọ 2001. Ọ na-echeta ihe tụrụ ụmụ akwụkwọ ya n’anya mgbe ọ banyere n’otu klas nke mbụ ya: “Mgbe m rutere, ha chere na m bụ otu n’ime ndị ọgbọ ha,” ka o kwuru. "Ọ bụ naanị mgbe m bulitere nzu wee malite izi ihe ka ha ghọtara na m bụ prọfesọ." Mmeghachi omume mbụ a mere ka a kwanyere ùgwù ngwa ngwa ka ụmụ akwụkwọ ya ghọtara ikike na nka ya.
Ọrụ agụmakwụkwọ ya gara n'ihu site na usoro dabara adaba n'okpuru African na Malagasy Council for Higher Education (CAMES), otu ọgbakọ dị elu nke Africa nke na-ahụ maka ọganihu ọrụ nke ndị prọfesọ mahadum na mba Africa. Ahụmahụ Ouedraogo nwere na CAMES dị mma, ebe ọ na-agbaso ụkpụrụ nduzi doro anya maka nkwalite dabere na arụmọrụ, na-enweghị mmasị n'ebe nwoke na nwanyị nọ. "Ọ bụrụ na faịlụ gị na-ezute ọnọdụ niile, ọ dịghị nsogbu ọ bụla, ma ị bụ nwoke ma ọ bụ nwanyị," ka ọ na-ekwu, na-akọwa izi ezi nke usoro nke nyere ya ohere ka ọ rịgoro n'ọkwá ma mesịa ghọọ prọfesọ zuru oke.
Na 2009, Prọfesọ Ouedraogo gara Pan African Congress of Mathematicians (PACOM) na Ivory Coast, ebe a họpụtara ya onye isi oche nke African Mathematical Union.AMU) Commission for Women in Mathematics. N'ịghọta na kọmitii ahụ adịchaghị arụ ọrụ, ọ gbara mbọ ime ka ọ maliteghachi ya site n'ịhazi ogbako na Ouagadougou n'afọ 2012, na-achịkọta ụmụnwaanyị Afrịka na-amụ mgbakọ na mwepụ iji kparịta ọrụ ha na-arụ n'ọhịa. Achọpụtara m na kọmitii ahụ adịchaghị 'dị ndụ.' Enwere naanị otu ụlọ ọrụ n'ime iri afọ. Ekpebiri m ịmaliteghachi ihe site n'ịhazi ogbako mpaghara nke ga-ejikọta ụmụ nwanyị Africa na mgbakọ na mwepụ."
Ihe omume ahụ tọrọ ntọala maka ụzọ ka ukwuu. Agbamume site na ndụmọdụ o nwetara site na European Women in Mathematics (EWM) mkpakọrịta, Dr. Ouedraogo na ndị ọrụ ibe ya kwubiri na ndị inyom Africa na-amụ mgbakọ na mwepụ chọrọ ohere nke ha iji hazie na ịkwado. Nke a mere ka e guzobe otu Association of Women in Mathematics na Africa (AWMA) na 2013, ya na Dr. Ouedraogo dị ka oche ya.
AWMA na-enye ikpo okwu maka ụmụ nwanyị Afrịka ndị ọkachamara mgbakọ na mwepụ ka ha jikọọ aka, kesaa ahụmịhe, na kwalite nha nhata nwoke na nwanyị na mgbakọ na mwepụ n'ofe kọntinent ahụ. Ọ ghọrọ ọgbakọ na-arụsi ọrụ ike ngwa ngwa. "Nke mbụ, anyị malitere site n'ịhazi ọmụmụ ihe na mpaghara ise nke Africa: East, West, North, South na Central. Oge ọ bụla, anyị jisiri ike nwee mmasị na ụmụ nwanyị na-amụ mgbakọ na mwepụ na mpaghara ahụ ma nyere aka hazie otu ụmụ nwanyị mba na mgbakọ na mwepụ na mba dị iche iche. "
AWMA wepụtakwara webụsaịtị, site na nkwado ego sitere na kọmitii maka ụmụ nwanyị na mgbakọ na mwepụ (CWM) nke International Mathematical Union (IMU), ije ozi dị ka ebe enyemaka maka ụmụ nwanyị na-amụ mgbakọ na mwepụ n'ofe kọntinent ahụ. Ọ na-akọwa na "n'oge COVID, na 2019, ebe anyị enweghị ike ịhụ onwe anyị ngwa ngwa, anyị mepụtara webinar nke na-eme otu ugboro n'ọnwa. Anyị gwara onye ọkà mmụta mgbakọ na mwepụ, nwoke ma ọ bụ nwanyị, ka o nye nkuzi otu awa. Ndị mmadụ nwere ike soro site na Zoom. "
AWMA ahazikwala ogbako na sage, isi ngwa mgbakọ na mwepụ. "Anyị emelarị ya na Senegal, Nigeria na Uganda. N'afọ a [2024], anyị ga-ahazi ya na Burundi. Ikekwe n'afọ na-esote, ọ ga-abụ na South Africa. " A nabatara ihe omume ndị a nke ọma, ndị sonyere na-etinye ngwa ngwa na nyocha na nkuzi. "Nzaghachi a dị mma," Ouedraogo kwuru. "Ndị na-eso ya na-arịọkarị anyị ka anyị haziekwuo ihe omume na mba dị iche iche, anyị na-agbalịkwa imezu mpaghara niile nke Africa."
Ọ bụ ezie na ebumnuche AWMA bụ ịkwalite ọrụ ụmụ nwanyị na mgbakọ na mwepụ, ihe omume ya gụnyere. "N'ihe ọmụmụ ihe, ọtụtụ n'ime ndị nkuzi bụ ụmụ nwanyị," Ouedraogo na-akọwa. "Ma n'etiti ndị sonyere, anyị gụnyere ma ndị nwoke ma ndị nwanyị. Karịsịa ma ọ bụrụ na ọ bụ maka ụmụ akwụkwọ, ụmụ akwụkwọ doctoral ma ọ bụ ụmụ akwụkwọ nna ukwu, anyị na-ahụ na e nwere ndị nwoke na ndị inyom. Ọ bụghị naanị maka ụmụ nwanyị, mana anyị na-agbalị itinye ọtụtụ ụmụ nwanyị dị ka o kwere mee.”
Atumatu a sitere na eziokwu bara uru: enwere otutu umunwanyi mathematics n'Afrika, otutu ndi dikwa iche na onodu ime mkpebi. "Mgbe ị na-ahazi ihe omume, ọ na-esiri ike ịchọta ego na-enweghị òkè nwoke," Ouedraogo na-ekwu. Ọ ghọtara na ebe ọ bụ na ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke na-arụkọ ọrụ kwa ụbọchị na ụlọ nyocha na klaasị "Ọ bụrụ na anyị ewepụ ha, ha nwere ike ịmepụta ihe mgbochi. Yabụ, ọ ka mma itinye aka na ha na imekọ ihe ọnụ."
AWMA na-agbasikwa mbọ ike na-akwalite ihe atụ na iwelite visibiliti nke ụmụ nwanyị Afrịka na-amụ mgbakọ na mwepụ site na atụmatụ dị iche iche, gụnyere mbipụta nke broshuọ na-egosipụta foto ụmụ nwanyị na-amụ mgbakọ na mwepụ si n'ofe kọntinent ahụ. “Anyị aghọtaghị na anyị nwere ọtụtụ ihe nlereanya na mgbakọ na mwepụ n'Africa,” ka Dr. Ouedraogo na-ekwu. "Ha dị adị, ma a naghị ahụ ha anya!" Broshọ a bu n'obi kpalie ụmụ agbọghọ ka ha na-achụso mgbakọ na mwepụ site n'igosi ụmụ nwanyị na-eme nke ọma. “Ọ bụrụ na i nwere onye e kwesịrị iṅomi, ị ga-ahụ onye nwere ihe ịga nke ọma, ị na-eche, sị, ‘Gịnị mere na ọ gaghị m? M ga-agbalị, ma eleghị anya, m ga-eme nke ọma dị ka ya. "
Mgbe m bụ nwata akwụkwọ, naanị nwanyị anyị hụrụ na sayensị bụ Marie Curie. Ọ bụ ya bụ onye a kacha mara amara, ma ọ nọghị na mgbakọ na mwepụ—ọ nọ na physics na kemistri. Nke ahụ bụ nanị ihe nlereanya anyị nwere. O di nwute, o sighi na obodo anyi – anyi biri na omenala di iche.
Broshọ ahụ na-ejekwa ozi ọzọ dị mkpa: ichetara ụmụ nwanyị ndị na-ahụ maka mgbakọ na mwepụ, bụ ndị na-ahụkarị onwe ha n'obere nta na ụlọ nyocha ndị nwoke na-achị, na ọ bụghị naanị ha. Ouedraogo na-agbakwụnye, sị: “Ha nwere ike ịgụ akụkọ ndị ahụ ma chee, sị, 'M ga-esi n'aka ya mee ka ọ dozie nsogbu ndị m na-enwe.
Na mgbakwunye na mmetụta mpaghara ya, AWMA na-ahụ nke ọma na ọkwa mba ụwa. Ọ na-ejigide njikọ siri ike na kọmitii maka ụmụ nwanyị na mgbakọ na mwepụ (CWM) ma soro na-arụsi ọrụ ike na Nzukọ Ụwa Maka Ụmụ nwanyị na mgbakọ na mwepụ. Ihe omume satịlaịtị a nke International Congress of Mathematicians, nke a na-eme kwa afọ anọ, na-enye ikpo okwu maka ịkesa ahụmịhe AWMA na inye nkọwa gbasara ọnọdụ mgbakọ na mwepụ na Africa.
Ọrụ Marie Françoise Ouedraogo emetụtala obodo mgbakọ na mwepụ n'Africa, ọkachasị n'ịkepụta ohere maka ụmụ nwanyị. Site n'ịtọ ntọala AWMA, ọ hụla na ndị inyom Afrịka na-amụ mgbakọ na mwepụ nwere ikpo okwu iji kesaa ihe ọmụma, imekọ ihe ọnụ, na ịkwado maka nsonye ha n'ọhịa.
Akụkọ ihe ịga nke ọma ya abụghị naanị imeri ihe mgbochi kamakwa ime ka ndị ọzọ nwee ohere ịga nke ọma. Site na ndu ya, ụmụ nwanyị na-amụ mgbakọ na mwepụ n'ofe Africa enwetala ohere ịnweta akụrụngwa, netwọkụ, na ohere ndị dị ụkọ na mbụ, na-emeghe ụzọ maka ọgbọ na-esote ụmụ nwanyị na mgbakọ na mwepụ.
blog 
blog Disclaimer
Ozi, echiche na ntụnye ndị ewepụtara na blọọgụ ndị ọbịa anyị bụ nke ndị nyere aka n'otu n'otu, ọ bụghịkwa na-egosipụta ụkpụrụ na nkwenye nke International Science Council.
Gụkwuo maka ịkwalite ịha nhatanha nwoke na nwanyị na ụlọ ọrụ sayensị 
Gụkwuo maka Kekọrịta ahụmịhe gị: Nnyocha zuru ụwa ọnụ na ntinye aka na òtù sayensị | imecha 5 August 
Gụkwuo maka kọmitii ndị ọkachamara ọhụrụ iji gboo ọdịiche nwoke na nwanyị na ndu sayensị 
Gụkwuo maka nyocha: nha anya nwoke na nwanyị na otu ndị sayensị 